Sommige mensen zijn echte avondmensen en komen het liefst voor het middaguur niet hun bed uit. Ochtendmensen worden juist ’s ochtends vroeg wakker en zijn dan klaar om de dag te beginnen. Waar komen die verschillen tussen mensen vandaan?
Biologische klok
Het verschil tussen ochtendmensen en avondmensen wordt bepaald door hoe je biologische klok staat afgesteld. De biologische klok zorgt ervoor dat allerlei processen in ons lichaam een 24-uursritme volgen, zoals het slaap- en waakritme. Daarmee bereidt de biologische klok ons voor op wat er komen gaat. Die klok wordt aangestuurd door de hypothalamus, een belangrijk regelcentrum in de hersenen dat achter de ogen zit. Hier komen signalen binnen over licht. Licht is het belangrijkste signaal voor de biologische klok dat ervoor zorgt dat die in de pas kan blijven lopen met de licht-donker cyclus in de buitenwereld.
Chronotype
Hoe de biologische klok bij jou staat afgesteld, noemen we je chronotype. Dit bepaalt wanneer jij de natuurlijke neiging hebt om te slapen en wakker te zijn. Er bestaan vroege chronotypes (ochtendmensen) en late chronotypes (avondmensen), en types daar tussenin. Hoe laat je moe of juist wakker wordt, hangt ook af van je leeftijd. Veel pubers zijn een laat chronotype, terwijl jonge kinderen en ouderen juist vaak een vroeg chronotype zijn.
Chronotypes en licht
Zijn avondmensen gevoeliger zijn voor licht dan ochtendmensen? Dat weten we nog niet precies. Onderzoekers van het BioClock Consortium zijn bezig dit te onderzoeken in het NEMO Science Museum in Amsterdam, als onderdeel van het Science Live programma. Dit wordt bepaald aan de hand van de reactie van de pupil op licht. Onderzoek naar hoe chronotypes en lichtgevoeligheid met elkaar samenhangen kan helpen om beter te begrijpen hoe onze biologische klok werkt. Je biologische klok heeft niet alleen invloed op je slaap- en waakritme, maar heeft ook gevolgen voor de mentale en fysieke gezondheid. Meer inzicht in hoe licht van invloed is op de biologische klok, kan helpen bij de ontwikkeling van gepersonaliseerde adviezen en betere voorlichting, en daarmee een gezonde levensstijl bevorderen.
Wil je weten hoe jouw biologische klok staat afgesteld? Doe de chronotype test via deze link!
Image by Freepik
