Skip to main content

Over de biologische klok

Op deze pagina ontdek je alles over de werking van de biologische klok bij mensen, dieren en planten. Deze tak van de biologie wordt ook wel “chronobiologie” genoemd. Hier kun je meer te weten komen over hoe de biologische klok ons dagelijks leven en onze gezondheid beïnvloedt, maar ook over het belang van de biologische klok in de planten en dieren om ons heen. We voegen regelmatig nieuwe artikelen en bronnen toe, dus kom nog eens terug!

De biologische klok zorgt ervoor dat allerlei processen in ons lichaam een 24-uursritme volgen, zoals het slaap- en waakritme. Daarmee bereidt de biologische klok ons voor op wat er komen gaat. Die klok wordt aangestuurd door de hypothalamus, een belangrijk regelcentrum in de hersenen dat achter de ogen zit. Hier komen signalen binnen over licht. Licht is het belangrijkste signaal voor de biologische klok dat ervoor zorgt dat die in de pas kan blijven lopen met de licht-donker cyclus in de buitenwereld.

Chronotype

De biologische klok staat niet bij iedereen hetzelfde afgesteld. Hoe hij bij jou staat afgesteld, noemen we chronotype. Dit bepaalt wanneer jij de natuurlijke neiging hebt om te slapen en wakker te zijn. Er bestaan vroege chronotypes (ochtendmensen) en late chronotypes (avondmensen), en types daar tussenin. Hoe laat je moe of juist wakker wordt, hangt ook af van je leeftijd. Veel pubers zijn een laat chronotype, terwijl jonge kinderen en ouderen juist vaak een vroeg chronotype zijn.

Image by Freepik

Nachtwerk en andere onregelmatige leefstijlen verstoren het vaste ritme van slapen en wakker worden. Dat kan leiden tot schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Lees er alles over in dit artikel, dat eerder verschenen is als hoofdstuk van het boekje “Tijd voor Slaap’ van Stichting Biowetenschappen en Maatschappij.

De afwisseling tussen licht en donker zorgt ervoor dat je biologische klok in de pas loopt met het 24-uursritme op aarde. Hoe werkt dit precies? In het stripboek “Verlicht je klok’ van Coline Weinzaepflen en Manuel Sptischan kom je erachter!